| | | |
| |  |
|
Het grootste deel van het Fochtelooërveen ligt in de gemeente Ooststellingwerf, in Zuid-Oost Friesland. Het is een grote Nederlandse gemeente met dertien dorpen. Een groot deel van deze gemeente ligt tegen Drenthe aan. Veel mannen uit de dorpen waren vroeger werkzaam in de turfwinning.
Dat deze gemeente natuur uitstraalt komt doordat een vijfde deel bestaat uit natuurgebieden. Dit trekt uiteraard ook veel recreatie aan.
Appelscha, een typisch veendorp, is de plaats in de gemeente waar de meeste recreatie plaatsvindt. Appelscha ligt aan het Drents-Friese wold en vlakbij het Fochtelooërveen. Door Appelscha heen loopt een vaart die gebruikt werd voor het turftransport. Voor waterliefhebbers die geen haast hebben is de bekende Turfroute met de vele sluizen en bruggetjes schitterend om te bevaren. Hier wordt jaarlijks dan ook veel gebruik van gemaakt.
De volgende dorpen behoren tot de gemeente: Appelscha; Donkerbroek; Elsloo; Fochteloo; Haule; Haulerwijk; Langedijk; Makkinga; Nijerberkoop; Oldeberkoop; Ravenswoud; Waskemeer en Oosterwolde (hoofdplaats).
Het is een gemeente die al lang bewoning kent. Bij archeologische opgravingen zijn voorwerpen gevonden uit het Stenen- en Bronzen tijdperk.
Fochteloo is één van de oudste dorpen van de gemeente. Het is zelfs één van de vroegst bewoonde dorpen van Noord Nederland. In 1935 zijn fundamenten gevonden van een aantal hofsteden uit "Den Germaansche tijd". Er is bewoning geweest, zover men na kan gaan aan de hand van opgravingen, vanaf de eerste eeuwen van onze jaartelling! In 1408 komt Fochteloo voor het eerst voor in de boeken, maar onder de naam "Syochtbole". Later, halverwege de 18e eeuw was het Vochtele.
Fochteloo is een dorp wat direct aan het Fochtelooërveen ligt. De betekenis van de plaatsnaam is niet helemaal zeker. Focht zou voor Pijnboom staan en loo is een bos, dus eigenlijk Pijnboombos. In het Fries is het "De Fochtel", wat zeer waarschijnlijk "vochtig bos" betekent.
Een groot bos in Fochteloo is er tegenwoordig niet meer. Wel is aangetoond dat er in de prehistorie een bos geweest moet zijn dat met veenvorming verdwenen is.
|
|
Voor veel mensen is Fochteloo meer dan een gewoon dorp. In dit dorp kunt U twee kampen vinden, gelegen in kleine bospercelen. Kamp Ybenhaer werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt als werkkamp voor mannelijke Joodse dwangarbeiders. Op 2 oktober 1942 werden 215 mensen getransporteerd naar kamp Westerbork om vandaar getransporteerd te worden naar Auschwitz en Sobibór.
|
|
De glazen gedenkplaat die in kamp Ybenhaer te vinden is heeft de volgende tekst, geschreven door J. van der Waals:
"Geef mij de moed om onrecht te onderkennen
ook waar 't door eeuwen van gebruik gewettigd wordt,
ook waar de macht, het weg te nemen, schort."
|
 |
|
Na de oorlog vestigden Molukse ex-KNIL militairen zich hier met hun gezin. Ze kregen hier onderdak van 1951 tot 1968. Toen de Molukkers in omliggende dorpen gingen wonen werd het kamp gebruikt door het Nederlandse leger als oefenterrein.
Kamp Oranje werd gebruikt als strafkamp voor de NSBers en later ook als opvangkamp voor Molukkers.
In Oosterwolde en Bovensmilde wonen nu nog veel Molukkers.
|
|
In Fochteloo kunt U een klokkenstoel vinden op de oude begraafplaats. In deze klokkenstoel hangen twee 14e eeuwse klokken.
|
 |
|
In Friesland staan zestig klokkenstoelen als losstaande bouwwerken. In bijna alle klokkenstoelen hangt één klok. In elf klokkenstoelen hangen twee klokken, zo ook in Fochteloo.
De kerk die hier stond was een kerk zonder toren en is afgebroken in 1832. De plaats waar hij stond is nog zichtbaar.
|
 |
De ene klok weegt 205 kilo, de andere klok 240 kilo. Bij overlijden luiden ze de klokken, alleen dan zijn ze nog te horen.
|
In dit dorp treft U op een
T-splitsing een beeldje aan van twee Korhoenders. Dit beeldje, gemaakt in 1979 door K. Nieborg, herinnert aan de tijd dat in het Fochtelooërveen en omgeving nog veel Korhoenders voorkwamen. Sinds 1984 is er geen Korhoen meer waargenomen in de omgeving.
(Zie eventueel Fauna, submenu Vogels voor de aantallen Korhoenders)
|
 |
|
In 1850 woonden in Fochteloo 180 mensen. In 1993 was dit aantal gegroeid tot 395 en in 2009 had Fochteloo 429 inwoners.
|
|
|
| |
| |
|
